Le cirque romain

Het grootste Romeinse monument, het circus, kon alleen buiten de stad staan. Het werd gebouwd in het zuidwesten van de stad, aan de oevers van de Rhône, in de 2e eeuw. Het werd voornamelijk gebruikt voor paarden- en wagenrennen, maar soms ook voor cavaleriegevechten en venationes, een soort jacht met honden. De bouw ervan kan niet eenvoudig zijn geweest. Door de onstabiele aard van het terrein moest het gebouwd worden op duizenden houten palen. Van de materialen en decoraties, verspreid aan het einde van het Rijk, zijn slechts enkele stukken overgebleven. Sommige werden hergebruikt, en sommige zijn te zien in het Musée départemental Arles antique. Zijn meest weelderige ornament is echter zeer beroemd: de obelisk die in de 17e eeuw voor het stadhuis werd geplaatst. Het circus van Arles was 450 meter lang en 101 meter breed. Het had verdiepingen die plaats boden aan 20.000 toeschouwers, en een grote verzorgde arena met een lange centrale afscheiding, de spina (de "doorn"). De spina, versierd met beelden en poelen, eindigde aan beide uiteinden met bolders (of metae) die de deelnemers zo dicht mogelijk probeerden te passeren. De baan was omgeven door een muur (het podium), hoog genoeg om de toeschouwers te beschermen. De tribunes waren gebaseerd op een modulaire architectonische structuur van kamers die werden afgesloten door overwelfde gewelven, zoals bij een amfitheater. Vanwege de instabiliteit van de kleigrond waren zorgvuldige funderingen nodig. Ze bestonden uit 30.000 houten palen van 2 tot 3,5 meter lang. Tegenwoordig zijn alleen de resten van de onderbouw van de cavea (verdiepingen) en de buitenkant van de spendone, het ronde deel van het circus, nog zichtbaar onder het museum. Het Romeinse circus van Arles werd gebouwd in 149 na Christus en vormt de belangrijkste stadsuitbreiding van deze periode Deze datering laat zien dat de ontwikkelingen van de Flavische periode doorgingen tot keizer Antoninus de Vrome, op het hoogtepunt van het Rijk. Een drastische herinrichting van het gebouw vond plaats in de 4e eeuw. Uit opgravingen is gebleken dat de spina gedeeltelijk werd verwoest en vervolgens werd geherstructureerd met een nieuwe marmeren versiering en een obelisk. Kleine woningen verschenen rond het circus en in de nissen in de 5e eeuw, toen er nog wedstrijden werden gehouden. In het midden van de 6e eeuw werd het monument verwoest toen de stenen nodig waren om de stadsmuren te versterken. De overstromingen van de Rhône bedekten het terrein al snel met alluvium, en de resten van het circus werden pas in de 17e en 19e eeuw blootgelegd, voordat ze in de 20e eeuw dieper werden uitgegraven.