L'obélisque romain

De grote stenen naald, een soort spil van de Place de la République, is eigenlijk afkomstig van het Romeinse circus en dateert van het einde van de Oudheid. De obelisk, die in de 14e eeuw werd ontdekt, werd pas in de 17e eeuw nieuw leven ingeblazen als zonnesymbool. Het werd met veel moeite vervoerd en geïnstalleerd voor het nieuw gebouwde stadhuis. Verfraaid met een fontein en een bassin, geeft het de maat van de harmonie die wordt gevormd door de volgorde van de gevels met zoveel verschillende stijlen, die het plein begrenzen. Het is ook het beste uitkijkpunt om het enorme panorama van de Place de la République te bewonderen. Als zonne- en keizerlijk symbool in de Oudheid en als decoratief element had de obelisk ook een praktische functie als oriëntatiepunt in het hart van het Romeinse circus, voor de wagenmenners. Het is nu bekend dat het gebouw werd gehouwen uit graniet uit een Romeinse steengroeve in Klein-Azië. De monoliet (aan het einde van de Oudheid in tweeën gebroken) meet, met het voetstuk van de architect Jacques Peytret uit Arles, ongeveer twintig meter. Fassin en Lieutaud (1909) geven de volgende details: 15m26 hoog, 1m70 breed aan de basis en 4m55 hoog voor het voetstuk. Op de top stond een bronzen bol met fleur-de-lis, met daarboven een gouden zon. De obelisk is afkomstig van de spina (centrale muur waar de ring omheen loopt) van het Romeinse circus. Het werd daar geïnstalleerd tijdens grote verbouwingen aan het gebouw in de 4e eeuw. Na het verlaten van het circus in de 6e eeuw stortte de obelisk in en brak in tweeën. Herontdekt in 1389, werd het regelmatig getoond aan voorname bezoekers, zoals Henri IV die het in het midden van het amfitheater wilde plaatsen. Het was echter op het Koningsplein, voor het nieuwe stadhuis, dat de consuls kozen om het op te richten "ter meerdere glorie van koning Lodewijk XIV". Het transport duurde veertig dagen en vereiste kolossale middelen voor een afstand van enkele honderden meters. Het grootste deel van de schacht bevond zich dicht bij de oorspronkelijke plaats, en het vier meter lange uiteinde bevond zich op het Antonelleplein, in de wijk Roquette, waar het als bank diende. Maar het was nog moeilijker om het op zijn sokkel te plaatsen (de fundamenten van de sokkel brachten het bestaan van Romeinse baden op deze plaats aan het licht). Toen werden matrozen ingeschakeld die gespecialiseerd waren in het hanteren van scheepsmasten. Op 26 maart 1676 werd de operatie voltooid met de installatie van het puntstuk. Het koninklijk symbool, een bronzen bol met een zon erop, werd geïnstalleerd. Dit werd later vervangen door verschillende andere emblemen: de Frygische kap, de Napoleontische adelaar, de haan van de julimonarchie, enz., voordat de koninklijke zon uiteindelijk in 1866 werd verwijderd. De stenen leeuwen, aanvankelijk geplaatst in de 17e eeuw, werden in 1829 vervangen door bronzen leeuwen gebeeldhouwd door Dantan. In 1866-1867 restaureerde Henri Révoil het gebouw en voegde fonteinen en een bassin met Herculesmaskers toe.