Montimont, le camp de la Misère

Na de nacht in Bellevue te hebben doorgebracht, vertrok de gevangen keizer op 3 september naar Duitsland, geëscorteerd door Duitse huzaren die hem rond Sedan brachten. Het was inderdaad onmogelijk om de stad, die een Danteske aanblik bood, te doorkruisen: ze was bezaaid met een onontwarbare hoop kanonnen, wagens, wapens, paarden en tuig en de stank was ondraaglijk geworden door de uitwerpselen, het gegiste voer en de karkassen van paarden die door uitgehongerde mannen waren afgeslacht. Het duurde meerdere dagen om de lijken van het slagveld te verwijderen en de ontelbare wapens en puin van allerlei aard te verzamelen. Het schiereiland Iges, dat door het kanaal van Villette in een eiland was veranderd, was ook een lust voor het oog en kreeg daarom de naam "Ellendig Kamp": 83.000 mannen en 20.000 paarden waren opeengepakt in 400 hectare modder, uitgehongerd, zonder dekens, aan het eind van hun Latijn! Velen stierven en toen ze enkele dagen later uit deze hel kwamen, werden de overlevenden gevangen genomen in Duitsland.In de wetenschap dat alles verloren was, had Napoleon III, uitgeput en zonder hoop, op 1 september te midden van zijn soldaten willen sterven, maar zag de gevallen keizer hen twee dagen later in de wreedste nood, toen hij langs de Maas bij Montimont reed? Op 3 september regende het terwijl het escorte van de keizerlijke gevangene via Saint-Menges, Illy en la Chapelle richting België reed. Toen hij 's middags in Bouillon aankwam, bezocht hij de Franse gewonden in de ambulance van het Château Fort voordat hij de nacht doorbracht in het Hôtel de la Poste in een kamer met uitzicht op de Semois die nog steeds te bezoeken is. De volgende dag brachten zijn bewakers hem naar Libramont waar hij de trein naar Kassel nam: enkele kilometers verderop werd hij geïnterneerd in kasteel Wilhelmshöhe tot het Verdrag van Frankfurt (10 mei 1871). Minder dan drie jaar na het debacle van Sedan stierf hij in Engeland, waar hij zich in ballingschap had teruggetrokken.